Ngày 3/3/2025, Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump cho biết mức thuế 25% đối với hàng hóa từ Mexico và Canada sẽ có hiệu lực từ thứ Ba ngày 04/3/2025, làm dấy lên lo ngại về một cuộc chiến thương mại ở Bắc Mỹ và khiến thị trường tài chính chao đảo.

Những bình luận của Trump đưa ra vào thứ Hai đã khiến cổ phiếu Hoa Kỳ giảm mạnh vào cuối phiên giao dịch buổi chiều. Đồng peso Mexico và đô la Canada đều giảm sau những bình luận của ông.

“Họ sẽ phải áp dụng thuế quan. Vì vậy, thành thật mà nói, những gì họ phải làm là xây dựng các nhà máy sản xuất ô tô và những thứ khác tại Hoa Kỳ, trong trường hợp đó, họ sẽ không phải chịu thuế quan nào cả”, Trump phát biểu tại Nhà Trắng.

Ông cho biết “không còn chỗ” cho một thỏa thuận nhằm ngăn chặn thuế quan bằng cách hạn chế dòng chảy fentanyl vào Hoa Kỳ.

Trump cũng tái khẳng định rằng ông sẽ tăng thuế đối với tất cả hàng nhập khẩu từ Trung Quốc lên 20% từ mức thuế 10% trước đó để trừng phạt Bắc Kinh vì không dừng các chuyến hàng fentanyl đến Hoa Kỳ

Tổng thống ra lệnh rằng Trung Quốc “chưa có những biện pháp thích đáng để giảm bớt cuộc khủng hoảng ma túy bất hợp pháp”.

Các giám đốc điều hành và nhà kinh tế cho biết mức thuế quan của Trump đối với Canada và Mexico, bao gồm hơn 900 tỷ đô la giá trị hàng nhập khẩu hàng năm của Hoa Kỳ, sẽ gây ra một bước lùi nghiêm trọng cho nền kinh tế Bắc Mỹ có mức độ hội nhập cao.

Thuế quan dự kiến ​​có hiệu lực vào lúc 12:01 sáng giờ miền Đông vào thứ Ba (ngày 04/3/2025), chính quyền Trump đã xác nhận trong các thông báo của Công báo Liên bang. Vào thời điểm đó, cơ quan Hải quan và Bảo vệ Biên giới Hoa Kỳ sẽ bắt đầu thu 25% thuế đối với Canada và Mexico, mức thuế 10% đối với năng lượng của Canada.

Bộ kinh tế Mexico cho biết sẽ không có phản hồi công khai nào cho đến cuộc họp báo buổi sáng thường kỳ của Tổng thống Claudia Sheinbaum vào thứ Ba. Bà đã tuyên bố sẽ phản hồi, nói rằng: “Chúng tôi có kế hoạch B, C, D.”

Bộ trưởng Ngoại giao Canada Melanie Joly nói với các phóng viên rằng Ottawa đã sẵn sàng phản hồi, nhưng không đưa ra thông tin cụ thể.

Thủ hiến Ontario Doug Ford nói với NBC rằng thuế quan của Hoa Kỳ và hành động trả đũa của Canada sẽ là “thảm họa thực sự” đối với cả hai nước. “Tôi không muốn phản ứng nhưng chúng tôi sẽ phản ứng theo cách mà họ chưa từng thấy trước đây”, Ford nói, đồng thời nói thêm rằng các nhà máy ô tô ở Michigan có thể sẽ đóng cửa trong vòng một tuần và ông sẽ dừng các chuyến hàng niken và truyền tải điện xuyên biên giới từ Ontario sang Hoa Kỳ. “Tôi sẽ theo đuổi tất cả mọi thứ”, Ford nói.

Bộ Thương mại Trung Quốc hôm thứ Ba đã tuyên bố sẽ có biện pháp đối phó với quyết định của Washington và kêu gọi Hoa Kỳ “ngay lập tức rút lại” các mức thuế quan mà họ mô tả là “vô lý và vô căn cứ, gây hại cho các nước khác”.

Tờ báo Hoàn cầu Thời báo do nhà nước hậu thuẫn trước đó cho biết các biện pháp đối phó của Bắc Kinh rất có thể sẽ nhắm vào các sản phẩm nông nghiệp và thực phẩm của Hoa Kỳ.

THỊ TRƯỜNG SỢ HÃI

Chỉ số trung bình công nghiệp Dow Jones giảm 649,67 điểm, tương đương 1,48%, S&P 500 (.SPX) mất 104,78 điểm, tương đương 1,76%, và Nasdaq Composite giảm 497,09 điểm, tương ứng 2,64%.

Cổ phiếu của các hãng sản xuất ô tô giảm mạnh, với General Motors (GM.N) có sản lượng xe tải đáng kể ở Mexico, giảm 4% và Ford (FN) giảm 1,7%.

Gustavo Flores-Macias, giáo sư chính sách công tại Đại học Cornell, cho biết người tiêu dùng có thể chứng kiến ​​giá cả tăng trong vài ngày tới.

Flores-Macias cho biết: “Ngành ô tô nói riêng có khả năng sẽ phải chịu những hậu quả tiêu cực đáng kể, không chỉ vì sự gián đoạn của chuỗi cung ứng xuyên suốt ba quốc gia trong quá trình sản xuất, mà còn vì giá xe dự kiến ​​sẽ tăng, có thể làm giảm nhu cầu”.

PHẢN ỨNG CỦA MEXICO

Mexico, sau khi tránh được đợt áp thuế đầu tiên của Trump bằng cách đạt được thỏa thuận phút chót để gửi hàng nghìn quân đến biên giới phía bắc, đã tăng cường các nỗ lực chống ma túy và ám chỉ các biện pháp mới đối với hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc.

Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh, 72.776 người đã tử vong vì thuốc phiện tổng hợp vào năm 2023 tại Hoa Kỳ, chủ yếu là do fentanyl.

Đại diện Suzan DelBene, một đảng viên Dân chủ đến từ tiểu bang Washington, cho biết quyết định áp thuế đối với Canada và Mexico sẽ khiến các gia đình Mỹ thiệt hại hàng nghìn đô la tại các cửa hàng tạp hóa, trạm xăng và quầy thuốc.

“Không một tổng thống nào có thể tăng thuế nếu không có sự bỏ phiếu của Quốc hội”, bà nói trong một tuyên bố.

Tuy nhiên, cố vấn thương mại Nhà Trắng Peter Navarro cho biết vào thứ Hai rằng tác động lạm phát từ bất kỳ mức thuế quan nào cũng sẽ “nhỏ bậc hai” và ông không mong đợi tổng thống sẽ dao động về các biện pháp này.

“Đây là con đường mà ông ấy đã chọn”, Navarro nói với CNBC.

Trump hôm thứ Bảy đã thêm một hành động thương mại nữa vào một loạt các thông báo về thuế quan trong tháng qua, mở một cuộc điều tra an ninh quốc gia về nhập khẩu gỗ xẻ và các sản phẩm gỗ có thể dẫn đến mức thuế quan cao. Canada, vốn đã phải đối mặt với mức thuế 14,5% của Hoa Kỳ đối với gỗ xẻ mềm, sẽ bị ảnh hưởng đặc biệt nặng nề.

Trong tuần trước, Trump đã ra lệnh khôi phục cuộc điều tra thuế quan đối với các quốc gia đánh thuế dịch vụ kỹ thuật số , đề xuất mức phí lên tới 1,5 triệu đô la cho mỗi lần một tàu do Trung Quốc đóng vào cảng Hoa Kỳ và mở cuộc điều tra thuế quan mới đối với hàng nhập khẩu đồng .

Những động thái này nằm ngoài kế hoạch của ông về việc tăng “thuế quan đối đẳng” của Hoa Kỳ để phù hợp với mức thuế quan của các quốc gia khác và bù đắp cho các rào cản thương mại khác của họ, một động thái có thể gây ảnh hưởng nặng nề đến Liên minh châu Âu về thuế giá trị gia tăng mà các quốc gia thành viên áp dụng.

Nhưng “thuế quan tăng cường” của Trump có thể khiến lạm phát tăng cao và có thể đẩy nền kinh tế toàn cầu vào suy thoái. Desmond Lachman, một thành viên cấp cao tại Viện Doanh nghiệp Mỹ bảo thủ, cảnh báo.

(Theo Reuters)